1. CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn w przemyśle włókienniczym powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1. przygotowywania surowców i półproduktów do procesu wytwarzania i wykańczania wyrobów włókienniczych;
2. obsługiwania maszyn i urządzeń stosowanych w procesie wytwarzania i wykańczania wyrobów włókienniczych;
3. wytwarzania wyrobów włókienniczych;
4. wykańczania wyrobów włókienniczych.

2. EFEKTY KSZTAŁCENIA

Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:

1. efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;

   (BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
   Uczeń:

   1. rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
   2. rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
   3. określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
   4. przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
   5. określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
   6. określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
   7. organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   8. stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
   9. przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   10. udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

   (PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
   Uczeń:

   1. stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
   2. stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
   3. stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
   4. rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
   5. analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
   6. inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
   7. przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
   8. prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
   9. obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
   10. planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
   11. optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

   (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
   Uczeń:

   1. posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
   2. interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
   3. analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
   4. formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
   5. korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

   (KPS). Kompetencje personalne i społeczne
   Uczeń:

   1. przestrzega zasad kultury i etyki;
   2. jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
   3. przewiduje skutki podejmowanych działań;
   4. jest otwarty na zmiany;
   5. potrafi radzić sobie ze stresem;
   6. aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
   7. przestrzega tajemnicy zawodowej;
   8. potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
   9. potrafi negocjować warunki porozumień;
   10. współpracuje w zespole.

   (OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
   Uczeń:

   1. planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
   2. dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
   3. kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
   4. ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
   5. wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
   6. komunikuje się ze współpracownikami.
2. efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(AU.c);

   PKZ(AU.c) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator maszyn w przemyśle włókienniczym, rękodzielnik wyrobów włókienniczych, technik włókienniczych wyrobów dekoracyjnych, technik włókiennik

   Uczeń:

   1. wykonuje kompozycje kolorystyczne oraz kompozycje płaskie i przestrzenne z zastosowaniem technik rysunkowych;
   2. rozróżnia surowce, półprodukty i wyroby włókiennicze;
   3. charakteryzuje sposoby otrzymywania surowców, półproduktów i wyrobów włókienniczych;
   4. rozróżnia parametry budowy wyrobów włókienniczych;
   5. charakteryzuje procesy wytwarzania wyrobów włókienniczych;
   6. klasyfikuje odpady powstałe podczas wytwarzania wyrobów włókienniczych;
   7. sporządza szkice i rysunki techniczne części maszyn i urządzeń;
   8. odczytuje oznaczenia i symbole stosowane w rysunkach technicznych;
   9. rozpoznaje maszyny i urządzenia włókiennicze;
   10. rozpoznaje części maszyn i urządzeń włókienniczych;
   11. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
3. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie operator maszyn w przemyśle włókienniczym opisane w części II:

   AU.07. Wytwarzanie i wykańczanie wyrobów włókienniczych

   1. Obsługiwanie maszyn do wytwarzania liniowych wyrobów włókienniczych

   Uczeń:

   1. rozpoznaje systemy przędzenia surowców;
   2. dobiera surowce włókiennicze do danego systemu przędzenia;
   3. dobiera maszyny i urządzenia do wytwarzania liniowych wyrobów włókienniczych;
   4. określa funkcje zespołów maszyn i urządzeń do przygotowywania surowców i półproduktów w procesie wytwarzania liniowych wyrobów włókienniczych;
   5. wykonuje czynności związane z zasilaniem maszyn w surowce i półprodukty;
   6. posługuje się instrukcjami obsługi maszyn włókienniczych stosowanych do wytwarzania liniowych wyrobów włókienniczych;
   7. reguluje parametry pracy maszyn i urządzeń zgodnie z dokumentacją;
   8. rozpoznaje i koryguje nieprawidłowości występujące podczas pracy maszyn i urządzeń;
   9. wykonuje czynności związane z odbiorem przetworzonych surowców;
   10. wykonuje czynności związane z czyszczeniem i konserwacją maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania liniowych wyrobów włókienniczych;
   11. ocenia jakość przygotowanych surowców, półproduktów i liniowych wyrobów włókienniczych.

   2. Obsługiwanie maszyn do wytwarzania płaskich wyrobów włókienniczych

   Uczeń:

   1. dobiera wyroby liniowe do wytwarzania płaskich wyrobów włókienniczych;
   2. dobiera techniki wytwarzania płaskich wyrobów włókienniczych;
   3. dobiera maszyny i urządzenia do wytwarzania płaskich wyrobów włókienniczych;
   4. wykonuje czynności związane z zasilaniem maszyn w półprodukty;
   5. posługuje się instrukcjami obsługi maszyn stosowanych do wytwarzania płaskich wyrobów włókienniczych;
   6. reguluje parametry pracy maszyn i urządzeń zgodnie z dokumentacją;
   7. rozpoznaje i koryguje nieprawidłowości występujące w procesie wytwarzania płaskich wyrobów włókienniczych;
   8. rozpoznaje wady w wytworzonych płaskich wyrobach włókienniczych;
   9. wykonuje czynności związane z odbiorem wytworzonych płaskich wyrobów włókienniczych;
   10. wykonuje czynności związane z czyszczeniem i konserwacją maszyn i urządzeń;

   1. ocenia jakość wykonanych płaskich wyrobów włókienniczych.

   3. Przygotowanie surowców i wyrobów włókienniczych do procesu wykańczania

   Uczeń:

   1. dobiera operacje wykańczalnicze do rodzaju surowców i wyrobów włókienniczych;
   2. wykonuje czynności związane z przygotowaniem surowców i wyrobów włókienniczych do procesu wykańczania;
   3. dobiera środki chemiczne do zastosowania w procesach przygotowywania wyrobów włókienniczych do wykańczania;
   4. przygotowuje środki chemiczne do zastosowania w procesach wykańczania wyrobów włókienniczych;
   5. stosuje przepisy prawa i przestrzega zasad dotyczących stosowania i przechowywania środków chemicznych;
   6. przygotowuje maszyny oraz zespoły maszyn i urządzeń do procesów wykańczania wyrobów włókienniczych;
   7. posługuje się instrukcjami obsługi maszyn stosowanymi podczas przygotowania surowców i wyrobów włókienniczych do procesu wykańczania;
   8. wykonuje czynności związane z czyszczeniem i konserwacją maszyn i urządzeń.

   4. Obsługiwanie maszyn do wykańczania wyrobów włókienniczych

   Uczeń:

   1. dobiera techniki wykańczania wyrobów włókienniczych;
   2. dobiera maszyny i urządzenia do wykańczania wyrobów włókienniczych;
   3. wykonuje czynności związane z wykańczaniem wyrobów włókienniczych;
   4. kontroluje zgodność przebiegu procesu produkcyjnego z założeniami technologicznymi i wzorcami;
   5. reguluje parametry pracy maszyn i urządzeń zgodnie z dokumentacją;
   6. rozpoznaje i koryguje nieprawidłowości występujące w procesie wykańczania wyrobów włókienniczych;
   7. posługuje się instrukcjami obsługi maszyn stosowanych w procesie wykańczania wyrobów włókienniczych;
   8. wykonuje czynności związane z odbiorem wykończonych wyrobów włókienniczych;
   9. wykonuje czynności związane z czyszczeniem i konserwacją maszyn i urządzeń;
   10. ocenia jakość wykonanych wyrobów włókienniczych.

3. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie operator maszyn w przemyśle włókienniczym powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1. pracownię technologii wyrobów włókienniczych, w której powinny być zorganizowane następujące stanowiska:
   1. stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, ze skanerem, drukarkę kolorową umożliwiającą drukowanie w formacie A3,z projektorem multimedialnym;
   2. stanowisko komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, wyposażone w: pakiet programów biurowych oraz oprogramowanie wspomagające wykonywanie rysunków technicznych i rysunków splotów włókienniczych;
   ponadto w pracowni powinny znajdować się: katalogiwyrobów włókienniczych, wzory splotów tkackich i dziewiarskich, zestawy liniowych i płaskich wyrobów włókienniczych, instrukcje obsługi maszyn oraz urządzeń stosowanych w przemyśle włókienniczym, katalogi maszyn i urządzeń stosowanych w procesach wytwarzania i wykańczania wyrobów włókienniczych, poradniki mechanika, poradniki z zakresu włókiennictwa, dokumentacje techniczno-technologiczne wyrobów włókienniczych, schematy kinematyczne i technologiczne maszyn włókienniczych, części robocze maszyn włókienniczych, normy dotyczące rysunku technicznego maszynowego, modele maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle włókienniczym oraz narzędzia pomiarowe: suwmiarka, mikrometr, sprawdziany, wzorce chropowatości;
2. pracownię włókienniczą, w której powinny być zorganizowane następujące stanowiska:
   1. stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, wyposażone w oprogramowanie do analiz chemicznych, projektor multimedialny, oraz drukarkę;
   2. stanowisko badań surowców i wyrobów włókienniczych (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w przyrządy do pomiaru warunków klimatycznych w pomieszczeniach laboratoryjnych i produkcyjnych, wagę laboratoryjną, wagę kątową, lupy tkackie, mikroskop projekcyjny z oprzyrządowaniem do identyfikacji włókien, sprzęt laboratoryjny oraz instrukcje obsługi aparatów i urządzeń pomiarowych, normy do wyznaczania właściwości użytkowych wyrobów włókienniczych, procedury wykonywania badań laboratoryjnych, próbki surowców, półproduktów i produktów włókienniczych i barwników;
   ponadto pracownia powinna być wyposażona w przyrządy: do aklimatyzacji próbek, grubościomierz, zrywarkę do przędzy i wyrobów, termosuszarkę, skrętomierz, motak, sprawdzian pasmowy, urządzenie do badania równowagi skrętu przędzy;
3. warsztaty szkolne, w których powinny być zorganizowane następujące stanowiska:
   1. stanowiska wytwarzania liniowych wyrobów włókienniczych (jedno stanowisko dla trzech uczniów) wyposażone w: przewijarki, cewiarki, łączniarki do nitek, skręcarki, wózki transportowe, stojaki, pojemniki na wyroby włókiennicze, wagę analityczną, motak, skrętomierz, wagę kątową, surowiec włókienniczy w postaci luźnego włókna lub nawojów, półprodukty z różnych surowców, przędzę z włókien naturalnych, chemicznych lub ich mieszanek o różnej numeracji, artykuły techniczne do obsługi maszyn, instrukcje maszyn, normy z zakresu włókiennictwa, katalogi maszyn, urządzeń, artykułów technicznych stosowanych we włókiennictwie, przykładowe dokumentacje techniczno-technologiczne wyrobów włókienniczych;
   2. stanowiska wytwarzania płaskich wyrobów włókienniczych (jedno stanowisko dla trzech uczniów), wyposażone w: maszyny przygotowawcze do wytwarzania płaskich wyrobów włókienniczych: przewijarki, snowadła, wiązarkę osnów, klejarkę, maszyny do wytwarzania płaskich wyrobów włókienniczych: krosna, szydełkarki, falowarki, osnowarki oraz artykuły techniczne do krosien, wózki transportowe, stojaki do osnów i wyrobów, pojemniki, wagę analityczną i kątową, przędzę z włókien naturalnych, chemicznych lub ich mieszanek o różnej numeracji i różnych kształtach nawojów, instrukcje maszyn oraz przykładowe dokumentacje techniczno-technologiczne wyrobów włókienniczych;
   3. stanowiska procesów wykańczalniczych (jedno stanowisko dla trzech uczniów), wyposażone w: laboratoryjne aparatydo barwienia liniowych wyrobów włókienniczych, laboratoryjne aparaty do barwienia płaskich wyrobów włókienniczych, maszyny i urządzenia do drukowania wyrobów włókienniczych, urządzenia do przygotowywania farb drukarskich, wózki transportowe, stojaki, pojemniki na wyroby włókiennicze, wagę analityczną, wagę kątową, przyrządy do pomiaru warunków klimatycznych w pomieszczeniach laboratoryjnych i produkcyjnych, surowce włókiennicze: przędze z włókien naturalnych i chemicznych lub ich mieszanki o różnej numeracji;materiały włókiennicze, receptury procesów wykańczalniczych, instrukcje maszyn oraz przykładowe dokumentacje magazynowe oraz dokumentacje techniczno-technologiczne wyrobów włókienniczych;
   ponadto warsztaty szkolne powinny być wyposażone w: wagi analityczne, termohigrograf oraz wózki transportowe, stojaki, pojemniki na wyroby włókiennicze, instrukcje obsługi maszyn, dokumentacje techniczno-technologiczne płaskich i liniowych wyrobów włókienniczych, dokumentacje magazynowe.

Kształcenie praktyczne powinno odbywać się w: pracowniach, warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie.

4. Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego¹⁾

¹⁾ W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych danego typu, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.

5. MOŻLIWOŚCI UZYSKIWANIA DODATKOWYCH KWALIFIKACJI W ZAWODACH W RAMACH OBSZARU KSZTAŁCENIA OKREŚLONEGO W KLASYFIKACJI ZAWODÓW SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn w przemyśle włókienniczym po potwierdzeniu kwalifikacji AU.07. Wytwarzanie i wykańczanie wyrobów włókienniczych może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik włókiennik po potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji AU.44. Nadzorowanie procesów wytwarzania i wykańczania wyrobów włókienniczych oraz uzyskaniu wykształcenia średniego lub średniego branżowego.