1. CELE KSZTAŁCENIA

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1. diagnozowania pojazdów samochodowych;
2. obsługi pojazdów samochodowych;
3. naprawy pojazdów samochodowych.

2. EFEKTY KSZTAŁCENIA

Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:

1. efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;

   (BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
   Uczeń:

   1. rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
   2. rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
   3. określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
   4. przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
   5. określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
   6. określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
   7. organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   8. stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
   9. przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   10. udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

   (PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
   Uczeń:

   1. stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
   2. stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
   3. stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
   4. rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
   5. analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
   6. inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
   7. przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
   8. prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
   9. obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
   10. planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
   11. optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

   (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
   Uczeń:

   1. posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
   2. interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
   3. analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
   4. formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
   5. korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

   (KPS). Kompetencje personalne i społeczne
   Uczeń:

   1. przestrzega zasad kultury i etyki;
   2. jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
   3. przewiduje skutki podejmowanych działań;
   4. jest otwarty na zmiany;
   5. potrafi radzić sobie ze stresem;
   6. aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
   7. przestrzega tajemnicy zawodowej;
   8. potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
   9. potrafi negocjować warunki porozumień;
   10. współpracuje w zespole.

   (OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
   Uczeń:

   1. planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
   2. dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
   3. kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
   4. ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
   5. wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
   6. komunikuje się ze współpracownikami.
2. efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(EE.a) oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(MG.a) i PKZ(MG.g);

   PKZ(EE.a) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: elektromechanik pojazdów samochodowych, technik awionik, mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik elektroenergetyk transportu szynowego, mechanik pojazdów motocyklowych, technik chłodnictwa i klimatyzacji, technik urządzeń dźwigowych, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, technik automatyk

   Uczeń:

   1. posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki;
   2. opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym;
   3. interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym;
   4. wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ);
   5. stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych;
   6. rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne;
   7. sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych;
   8. rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych;
   9. posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych;
   10. dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych;
   11. wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej;
   12. określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej;
   13. wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych;
   14. dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych i elektronicznych;
   15. wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych;
   16. przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów;
   17. posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie;
   18. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

   PKZ(MG.a) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów jednostek pływających, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budowy jednostek pływających, technik pojazdów samochodowych, technik mechanik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń hutniczych, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler, mechanik pojazdów motocyklowych, technik chłodnictwa i klimatyzacji, technik urządzeń dźwigowych, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, kierowca mechanik, mechanik-operator maszyn do produkcji drzewnej, szkutnik

   Uczeń:

   1. przestrzega zasad sporządzania rysunku technicznego maszynowego;
   2. sporządza szkice części maszyn;
   3. sporządza rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych;
   4. rozróżnia części maszyn i urządzeń;
   5. rozróżnia rodzaje połączeń;
   6. przestrzega zasad tolerancji i pasowań;
   7. rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne;
   8. rozróżnia środki transportu wewnętrznego;
   9. dobiera sposoby transportu i składowania materiałów;
   10. rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed korozją;
   11. rozróżnia techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń;
   12. rozróżnia maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej;
   13. rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej;
   14. wykonuje pomiary warsztatowe;
   15. rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac;
   16. określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń;
   17. posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;
   18. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

   PKZ(MG.g) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik transportu drogowego, mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, kierowca mechanik

   Uczeń:

   1. wykonuje czynności kontrolno-obsługowe pojazdów;
   2. stosuje przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego i kierujących pojazdami;
   3. przestrzega zasad kierowania pojazdami;
   4. wykonuje czynności związane z prowadzeniem i obsługą pojazdu samochodowego w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii B.
3. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych opisane w części II:

   MG.18. Diagnozowanie i naprawa podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych

   1. Diagnozowanie podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych

   Uczeń:

   1. przyjmuje pojazd samochodowy do diagnostyki oraz sporządza dokumentację tego przyjęcia;
   2. przygotowuje pojazd samochodowy do diagnostyki;
   3. charakteryzuje budowę pojazdów samochodowych oraz wyjaśnia zasady działania podzespołów i zespołów tych pojazdów;
   4. określa podzespoły i zespoły pojazdu samochodowego;
   5. stosuje narzędzia i przyrządy pomiarowe do wykonania diagnostyki pojazdów samochodowych;
   6. dobiera metody oraz określa zakres diagnostyki podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych;
   7. stosuje programy komputerowe do diagnostyki pojazdów samochodowych;
   8. wykonuje pomiary i badania diagnostyczne pojazdów samochodowych oraz interpretuje ich wyniki;
   9. ocenia stan techniczny pojazdów samochodowych.

   2. Naprawa zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych

   Uczeń:

   1. lokalizuje uszkodzenia zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych na podstawie pomiarów i wyników badań diagnostycznych;
   2. szacuje koszty napraw pojazdów samochodowych;
   3. dobiera metody i określa zakres naprawy pojazdu samochodowego;
   4. wykonuje demontaż zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych;
   5. przeprowadza weryfikację zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych;
   6. dobiera zespoły lub podzespoły pojazdów samochodowych lub ich zamienniki do wymiany;
   7. wymienia uszkodzone zespoły i podzespoły pojazdów samochodowych    z wykorzystaniem urządzeń i narzędzi warsztatowych;
   8. wykonuje montaż podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych;
   9. wykonuje konserwację zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych;
   10. wyjaśnia zasady eksploatacji pojazdów samochodowych oraz dobiera materiały eksploatacyjne;
   11. przeprowadza próby po naprawie pojazdów samochodowych;
   12. ocenia jakość wykonania naprawy i ustala jej koszt.

3. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1. pracownię podstaw konstrukcji maszyn, w której powinny być zorganizowane następujące stanowiska:
   1. stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z urządzeniem wielofunkcyjnym oraz z projektorem multimedialnym/tablicą interaktywną;
   2. stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych;
   3. program do wspomagania projektowania;
   4. pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, normy i katalogi oraz poradniki stosowane w budowie i konstrukcji maszyn;
   5. dokumentacje techniczne maszyn, pomoce dydaktyczne z zakresu podstaw konstrukcji maszyn;
2. pracownię podstaw motoryzacji, w której powinny być zorganizowane następujące stanowiska:
   1. stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z urządzeniem wielofunkcyjnym oraz z projektorem multimedialnym/tablicą interaktywną;
   2. stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, użytkowe programy branżowe;
   3. modele pojazdów, zespoły i podzespoły oraz części pojazdów, elementy instalacji pojazdów, modele przedstawiające stopień zużycia oraz sposoby regeneracji części pojazdów;
   4. zestawy do demonstracji budowy i działania zespołów i podzespołów pojazdów
   5. materiały eksploatacyjne, pomoce dydaktyczne do nauki przepisów ruchu drogowego oraz technik kierowania pojazdami
   6. dokumentacje techniczno- obsługowe pojazdów, katalogi części, katalogi i materiały przedsiębiorstw branżowych;
3. warsztaty szkolne, w których powinny znajdować się:
   1. stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu dla nauczyciela,
   2. samochód osobowy – przystosowany do diagnostyki systemu,
   3. oscyloskop z zestawem sond,
   4. linia diagnostyczna,
   5. podnośnik, żuraw warsztatowy do wyjmowania silników,
   6. stanowisko do kontroli i naprawy pojazdów samochodowych wyposażone w: instalacje techniczne niezbędne do działania maszyn i urządzeń, podnośnik/kanał (jedno stanowisko maksymalnie dla czterech uczniów), posiadające na wyposażeniu pojazd samochodowy i podzespoły pojazdu samochodowego,
   7. urządzenie diagnostycznego do pomiaru geometrii podwozia,
   8. montażownica i wyważarka kół,
   9. ściągacze do sprężyn, ściągacze do łożysk, podstawki z regulowaną wysokością, prasa hydrauliczna,
   10. urządzenia do pomiaru emisji spalin,
   11. skanery (komputery) diagnostyczne z oprogramowaniem,
   12. stanowisko komputerowe z danymi diagnostycznymi pojazdów do weryfikacji wyników pomiarów, oprogramowanie do diagnostyki pojazdów samochodowych,
   13. narzędzia monterskie, klucze dynamometryczne, stoły ślusarskie, urządzenia do mycia i konserwacji, narzędzia do obróbki ręcznej,
   14. urządzenia oraz narzędzia do obróbki mechanicznej,
   15. narzędzia i przyrządy pomiarowe – w tym do pomiarów wielkości elektrycznych,
   16. stacja do obsługi klimatyzacji,
   17. stanowiska do wymiany materiałów eksploatacyjnych,
   18. elementy instalacji pojazdów,
   19. dokumentacje techniczno-obsługowe, dokumentacje techniczne maszyn i urządzeń, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń,
   20. środki ochrony indywidualnej.

Ponadto każda pracownia powinna być zasilana napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczona ochroną przeciwporażeniową, wyposażona w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny oraz w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z urządzeniem wielofunkcyjnym oraz z projektorem multimedialnym/tablicą interaktywną, a także w pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów.

Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego, stacjach obsługi i stacjach kontroli pojazdów samochodowych oraz innych podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie.

4. Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego¹⁾

¹⁾ W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, przewidzianego dla kształcenia zawodowego, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.

5. MOŻLIWOŚCI UZYSKIWANIA DODATKOWYCH KWALIFIKACJI W ZAWODACH
   W RAMACH OBSZARU KSZTAŁCENIA OKREŚLONEGO W KLASYFIKACJI ZAWODÓW SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych po potwierdzeniu kwalifikacji MG.18. Diagnozowanie i naprawa podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje technik pojazdów samochodowych po potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji MG.43. Organizacja i prowadzenie procesu obsługi pojazdów samochodowych oraz uzyskaniu wykształcenia średniego lub średniego branżowego.